"วันทักษะเยาวชนโลก" (World Youth Skills Day) มีขึ้นเพื่อสร้างความตระหนักรู้ถึงความสำคัญของการพัฒนาศักยภาพของเยาวชนให้สามารถเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงในสังคม ผ่านการส่งเสริมโอกาสเรียนรู้ทักษะที่จำเป็นในการประกอบอาชีพและการใช้ชีวิตให้กับเยาวชน

การสอนให้นักเรียนรู้ได้ง่าย ถูกใจ และมีกำลังใจในการเรียน ตลอดจนการสร้างบรรยากาศการเรียนที่มีชีวิตชีวา เป็นความฝันของคุณครูหลายคน แต่สิ่งเหล่านั้นจะเกิดขึ้นไม่ได้ หากครูไม่ได้เปิดใจและเปิดพื้นที่รับฟัง "ฟีดแบค" จากนักเรียน ซึ่งในกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ โรงเรียนภัทรญาณวิทยา จังหวัดนครปฐม การเก็บข้อมูลความคิดเห็น หรือ "ฟีดแบค" ได้ถูกนำมาใช้และเกิดผลอย่างเป็นรูปธรรม ทั้งการมีช่องทางให้นักเรียนสื่อสาร และการเปิดใจเพื่อพัฒนาตนเองของคุณครู ทำให้เกิดการพัฒนารูปแบบการสอนที่มีประสิทธิภาพและบรรยากาศห้องเรียนที่เข้าอกเข้าใจกัน

"ผมยังต้องอยู่ในโลกนี้ต่อไป จึงอยากให้มีสิ่งแวดล้อมที่ดี อยากให้มันดูน่าอยู่ขึ้นในอนาคต" เสียงจากท็อป สิทธิศักดิ์ วรรณทอง นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนปักธงชัยชุณหะวัณวิทยาคาร จังหวัดนครราชสีมา ทำให้เราฉุกคิดถึงกิจกรรมต่างๆ ที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม โรงเรียนของท็อปเพิ่งได้รับการติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์ หรือไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ ซึ่งนับเป็นเครื่องมือการเรียนรู้สำคัญสำหรับนักเรียนในเรื่องการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

ความท้าทายของโรงเรียน คือความจำเป็นต่าง ๆ ของครอบครัวนักเรียน ที่ทำให้พวกเขาไม่สามารถเรียนได้อย่างต่อเนื่อง "ครูบี" นภัสสรร์ สวยสด ครูผู้นำการเปลี่ยนแปลง รุ่นที่ 10 ของทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ แบ่งปันเรื่องราวจากประสบการณ์ที่ได้เข้าไปสอนในโรงเรียน ที่นี่ นักเรียนหลายคนมีปัญหาจากทางบ้าน ไม่ว่าจะเป็นการที่พ่อแม่แยกทางกัน ปัญหาความยากจน หรือแม้กระทั่งยาเสพติด ทำให้หลายคนขาดเรียนหรือออกจากระบบการศึกษาไป ในฐานะ "ครูคนใหม่" ในโรงเรียนนี้ ครูบีมองว่าการชักชวนให้เด็ก ๆ ยังเห็นความสำคัญของการศึกษา คือสิ่งที่ต้องทำเป็นอันดับแรก เธอจึงเลือกทุ่มเทเวลาในการเตรียมการสอนของตัวเอง เพื่อให้บทเรียนกระชับ นักเรียนสามารถเข้าใจเนื้อหาได้ง่ายและจัดสรรเวลาเพื่อออกแบบการสอนแนว "Class ชวนคุย"

"ปกติแล้ว ครูคนอื่นมองนักเรียนกลุ่มนี้ว่าเงียบ ถามอะไรไม่ค่อยตอบและไม่ค่อยเข้าร่วมกิจกรรม แต่อิ๋มมองว่าเขามีศักยภาพที่ไม่ได้เอาออกมาใช้ ถ้าได้โอกาสลองน่าจะทำได้" "อุ๋มอิ๋ม" อาลดา สิงหามาตย์ ครูผู้นำการเปลี่ยนแปลงรุ่นที่ 10 เล่าถึงหนึ่งในความท้าทายหลังจากเข้าโรงเรียนไม่นาน นั่นคือการพานักเรียนในประจำชั้น 5 คน เข้าประกวดนำเสนอโครงงานโรงเรียนคุณธรรมซึ่งจัดโดยมูลนิธิยุวพัฒน์ ประกอบไปด้วยการทำโครงการ การนำเสนอโครงการ และการตอบคำถาม

ตามทฤษฎีความเป็นผู้นำของทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ การค้นหา "ที่ยืนเพื่อสร้างความเปลี่ยนแปลง" จะทำให้การส่งเสริมการศึกษาเพื่อเด็กทุกคนมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ตัวอย่างของการนำทฤษฎีนี้ไปใช้ คือ เรื่องราวของ ฟร้อง-ณัฏฐา ริมฝาย ครูผู้นำการเปลี่ยนแปลงรุ่นที่ 9 ซึ่งแสดงให้เห็นชัดว่า การค้นหาที่ยืน สามารถสร้างความเป็นผู้นำให้แก่คุณครูในโครงการ ฯ และส่งเสริมการศึกษาที่มีคุณภาพให้กับนักเรียนได้อย่างไร

งานของครูพี่เลี้ยงไม่ได้หมายถึงการให้คำแนะนำแก่ครูผู้นำฯ เท่านั้น เพราะหลายครั้ง ครูพี่เลี้ยงก็ได้เรียนรู้บางอย่างจากครูผู้นำฯ ด้วย เช่นเรื่องราวของ ครูตู่ ครูหมู และครูติ๊ดตี่ ครูพี่เลี้ยงทั้งสามคนในบทความนี้ ?ครูแพรวมีวิธีการสอนที่เข้าใจเด็ก เด็กคนไหนเรียนรู้ได้เยอะก็สนับสนุน เด็กกลุ่มไหนเรียนรู้ช้า ก็จะค่อยๆ สอนจากขั้น 1 ไป 2 ทำให้เด็กตามคนอื่นทัน และไม่หงุดหงิดเวลาเด็กตามไม่ทัน เห็นน้องพยายามเข้าใจความต่างของนักเรียน เราก็คิดว่าบางทีเราก็ไม่เข้าใจเวลาเด็กทำไม่ได้ แต่จริงๆเด็กแค่มีความสามารถในการเรียนรู้ไม่เท่ากัน?

วันแรกผมยังทักอยู่เลยว่า ตัวเล็กๆแบบนี้เด็กจะเกเรใส่มั้ย ผอ. ศิริพงษ์ จำใช้ ผู้อำนวยการโรงเรียนชิตใจชื่น ขำปนเอ็นดู เมื่อเล่าถึงวันแรกที่ได้เจอกับครูผู้นำการเปลี่ยนแปลงของ ทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ แต่พอได้ไปสอน พลังเสียงเขาแน่นมาก โดยเฉพาะน้องฝน เสียงดังชัดเจน คุมเด็กๆได้ โรงเรียนชิตใจชื่นที่ ผอ. ศิริพงษ์ดูแลอยู่ ตั้งอยู่ในจังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดเล็กๆทางภาคตะวันออกที่ได้รับเลือกให้เป็นจังหวัดยุทธศาสตร์ ที่ร่วมมือกับ ทีช ฟอร์ ไทยแลนด์อย่างเหนียวแน่น ทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ได้ส่งครูผู้นำไปยังจังหวัดนี้มาแล้วหลายรุ่น และโรงเรียนศรีรักษ์ราษฎร์บำรุงอีกโรงเรียนหนึ่งในพื้นที่นี้ ก็ได้ทำงานกับครูผู้นำฯมาแล้ว 2 รุ่น คือ รุ่น 7 และรุ่น 9

เราเข้าใจว่าความลำบากมันเป็นยังไง เพราะเราลำบากมาก่อน เป็นเหตุผลที่ดึงดูดให้ ฝน-บุปผา พงศ์ชนะ ครูผู้นำการเปลี่ยนแปลงรุ่น 9 ได้มารู้จักกับ แพรวรุ่ง แม้นรัตน์ และ กนกวรรณ วินัย นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ของโรงเรียนชิตใจชื่น ที่เธอทราบมาว่าครอบครัวของนักเรียน 2 คนนี้มีความยากจนอย่างมาก